Dar Kapı

“Bizi peşinden sürükleyeni kendi isteğimizle takip ederken ona nasıl bağlandığımızı anlayamayız, ama direnip ondan uzaklaşmaya başlayınca işte o zaman gerçekten acı çekeriz.”

Dar Kapı, Nobel ödüllü yazar Andre Gide tarafından 1909 yılında yazılmış bir roman. Ben, dilimize Ekin Özlü Haseki tarafından çevrilmiş, 2022 yılında Can Yayınlarınca yapılan baskısını okudum.

Alissa ve Jerome aynı aile ortamında büyümüş, çocukluğundan beri birbirine aşık iki karakter. Hatta evlenmeleri aileleri tarafından da desteklenen iki karakter. İlk başta bu iki aşığın birbirlerine duyduğu aşk, özlem ve mektuplarla başlayan romanda bir süre sonra neden kavuşamadıkları okuyucunun kafasına takılmaya başlıyor ancak Alissa’nın şu cümlesi ile durumun farkına varıyoruz;

“Yanımda olacağın zaman şimdikinden daha çok düşünmeyeceğim seni. Seni üzmek istemezdim ama yanımda bulunmanı şimdilerde dilemez oldum. İtiraf edeyim mi sana? Bilsem ki bu akşam geliyorsun… kaçardım.”

Bu; iki tarafın kavuşamaması ile beslenen, hatta Alissa’nın bu duyguları kullanarak ilahi aşka ulaşmaya çalıştığı bir ilişki. Alissa’nın kardeşi Juliette de Jerome’dan hoşlanıyor ancak onun ablasını sevdiğine ikna olunca o dönemin kriterlerine göre başarılı bir evlilik yapıp çocuk sahibi oluyor. Alissa ve Jerome bir yandan böyle aile hayatlarına özenirken, bu çerçevede kendileri ile ilgili hayaller kurarken diğer yandan da uzak kalmak, özlemek ve neredeyse acı çekmek için birbirlerinden uzak duruyorlar.

 Kitap anlatısını;

“Dar kapıdan girmeye çabalayın. Çünkü kişiyi yıkıma götüren kapı büyük ve yol geniştir. Bu kapıdan girenler çoktur. Yaşama götüren kapı ise dar, yol da çetindir. Bu yolu bulanlar çok azdır. ” diye öğütleyen İncil alıntısının üzerine kuruyor ve bir şeye ulaşmak ne kadar zorsa onun daha kıymetleneceğine dair fikrini sunuyor anlattığı hikâye ile.

İtiraf etmeliyim ki kitabı okurken zaman zaman karakterleri sarsıp “Hadi artık bir şey yapın” demek istediğim anlar oldu. Ne kadar büyük bir aşk olursa olsun bu kadar eylemsizlik bana fazla geldi. Bunun yanında Andre Gide’nin şiirsel anlatımından, yarattığı atmosferden çok etkilendiğimi belirtmeliyim. Fedakârlık, aşk, ilahi aşk, özlem kavramlarını irdeleyen romantik, bir o kadar da hüzünlü bir kitap Dar Kapı. Bu kavramlara merakınız varsa, Alissa ve Jerome’un bu zorlayıcı aşkına tanık olmak isterseniz Dar Kapı’yı tavsiye ederim, keyifli okumalar…

İpek Danış