Kâtip Bartleby
Kâtip Bartleby; istemediği şeyi yapmamayı tercih eden, pasif direnişin adeta vücut bulmuş hali olan Bartleby ile kusursuz dönen çarklara alışkın, düzene karşı gelmeyi bir türlü anlamlandıramayan patronunun hikâyesi.
Herman Melville tarafından 1853’te yazılan bu uzun öykünün çevirisi Hamdi Koç’a ait. Melville’in bu kısa ve derinlikli hikâyesinde bir Wall-Street avukatı, işlerini hafifletmek amacıyla kâtip olarak Bartleby’i işe alır. İlk başlarda hızlı ve eksiksiz çalışan Bartleby bir süre sonra patronunun tabiri ile “sessizce, solgunca, duygusuzca” yazmaya başlar daha sonra da kendisine verilen işleri “yapmamayı tercih eder”. Bu noktadan sonra bir yandan avukat kâtibin her hareketini anlamlandırmaya çalışırken diğer yandan da kâtip duruşunu bozmaz ve kendisine verilen direktifler karşısında net tavrını korur.
Kâtip Bartleby; toplumun, içinde yaşadığımız düzenin bize dayattıklarına karşı net bir duruş. Bunun yanında bizim belki de farkında olmadığımız, içimize işlemiş bu zorunluluklarla yüzleşmemiz.
Siz de özgürlüğünüzün sınırları üzerine düşünmek, çarkların arasında nasıl yitip gittiğinizle yüzleşmek isterseniz bu çarpıcı novellayı okumanızı tavsiye ederim. Keyifli okumalar…
İpek Danış
